به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

قلعه‌ای که روزگاری خانه کارگر‌ها بود

تاریخ انتشار: ۲۴ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۲۴۵۹۰

محله قیطریه امروز کمتر نشانی از تاریخ کهن خود را حفظ کرده است. برج‌ها و آپارتمان‌ها، تپه تاریخی قیطریه را تسخیر کرده‌اند و شاید بوستان قیطریه و درختان کهن آن تنها یادگاری از گذشته پر و پیمان این محدوده از شمیران باشد. ۵۰ سال پیش بود که گورستان تاریخی قیطریه در نقطه‌ای که امروز در‌های ورودی بوستان قیطریه قرار دارد از زیر خروار‌ها خاک پیدا شد تا سندی محکم برای تاریخ کهن این آبادی شمیران به دست بیاید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در آن گورستان ۳ هزار ساله، علاوه بر ۳۵۰ گور قدیمی، اسکلت‌ها، ظروف و اشیای سفالی و مفرغی بسیاری کشف شد که باستان شناسان آن را به عصر آهن نسبت دادند. اکنون اشیای کشف شده در این تپه تاریخی در موزه ملی ایران باستان قرار دارد و تماشای آن اهالی قیطریه را با خود به ۳ هزار سال پیش محله‌شان می‌برد.

اولین ساکنان قلعه قیطریه

امروز از قلعه قیطریه هیچ نشانی در محله باقی نمانده، اما هنوز موسفیدانی هستند که آخرین روز‌های فعالیت این قلعه تاریخی را به یاد داشته باشند. نیم قرن از تخریب دیوار‌های کاهگلی قلعه قیطریه و آخرین نشانه‌های آن در محله قیطریه می‌گذرد و این قلعه تاریخی هم جای خود را به خیابان‌ها، خانه‌ها و برج‌ها داده است. قلعه قیطریه مثل بسیاری از قلعه‌هایی که در محدوده شمیران و کوهپایه‌های البرز ساخته می‌شد، برج و بارو‌ها و البته دیوار‌های بلندی داشت که امنیت ساکنانش را تامین می‌کرد. این قلعه و زمین‌های آن، حدود ۵ هزار متر مربع مساحت داشت و دیوار‌های کاهگلی بلند دور تا دور آن که از شمال به چیذر و از جنوب به ۳۵ متری قیطریه محدود می‌شد از دورترین نقطه آبادی قیطریه هم پیدا بود. اولین ساکنان قلعه قیطریه نظامیان بودند. در اوایل دوران قاجار که شمیران و آبادی‌های آن خارج از حصار تهران قرار داشتند، ماموران حکومتی و نظامیان قاجاری تا پیش از تثبیت حکومت و آرام شدن درگیری‌ها در این قلعه زندگی می‌کردند تا در زمان لزوم به آرامش اوضاع کمک کنند.

وقتی کشاورزان آمدند

آبادی‌های شمیران را با زمین‌های کشاورزی، باغ‌ها و نیز کشاورزانی می‌شناسیم که با کشت و زرع روی زمین‌های خود روزگار می‌گذراندند. در قلعه قیطریه هم کشاورزان جای نظامیان را گرفتند تا محل سکونت‌شان فاصله زیادی با مزراع نداشته باشد. وقتی حکومت قاجار تثبیت شد و درگیری‌ها بر سر تصاحب حکومت آرام گرفت، بسیاری از نظامیان و سربازان حکومت هم با قلعه قیطریه وداع کردند. از آنجاییکه تهران تازه پایتخت شده بود، مهاجرانی از اقوام مختلف به این شهر کوچ کردند و جمعیت تهران چند برابر شد. در همین دوران بود که «امین السلطان» اتابک اعظم، قلعه قیطریه را به کشاورزان، و باغداران واگذار کرد تا همراه با خانواده‌هاشان در نزدیکی مزارع و باغ‌ها زندگی کنند. در قلعه قیطریه و آنسوی دیوار‌های بلند آن، خانه‌های کاهگلی بسیاری وجود داشت که به محل زندگی کشاورزان تبدیل شد. اصطبل بزرگی هم در انتهای قلعه ساخته بودند تا کشاورزان احشام خود را در آن نگهداری کنند. زندگی پشت دیوار‌های ۵ متری قلعه قیطریه، اما در تمام ماه‌های سال امکان‌پذیر نبود. چرا که زمستان‌ها این منطقه چنان سرد می‌شد که کشاورزان و ساکنان قلعه چاره‌ای جز ترک قلعه و زندگی درمناطق گرم‌تر نداشتند.

خانه کارگر‌ها اینجا بود

اکنون دیگر در محله قیطریه هیچ نشانی از آن قلعه پرمجار‌ها و صد‌ها خانواده کشاورزی که سال‌ها در آن زندگی کردند وجود ندارد. ۵۰ سال پیش بود که آخرین دیوار‌های کاهگلی قلعه در مسیر توسعه شهر، خیابان‌کشی‌ها و ساخت و ساز‌های جدید از بین رفت و حالا دیگر به خاطره‌ای در ذهن موسفیدان محله تبدیل شده است. با وجود این، هنوز اهالی قیطریه آخرین ساکنان قلعه را به خاطر دارند. اواخر دوره قاجار و حتی در دوره پهلوی هم هنوز خانواده‌هایی در آن قلعه زندگی می‌کردند که شماری از آن‌ها از اهالی محله چیذر بودند. در دوره پهلوی، به جز کارگران فصلی که گذرشان به شمیران می‌افتاد باغ‌دار‌هایی هم برای سکونت به این قلعه می‌آمدند تا در فصل گرم سال با چیدن میوه باغ‌های آبادی‌های اطراف از باغداران دستمزد بگیرند. قلعه قیطریه خانه کارگر‌ها بود. بسیاری از ساکنان این قلعه علاوه بر کشاورزی و باغداری، با مشاغلی، چون مقنی‌گری و نعل‌بندی روزگار می‌گذارندند.

منبع :‌همشهری آنلاین

باشگاه خبرنگاران جوان وب‌گردی وبگردی

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: قیطریه تهران ساکنان قلعه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۲۴۵۹۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دلالان در پی حذف ماده ۲۷ قانون کار هستند

معاون امور بین‌الملل خانه کارگر جمهوری اسلامی ایران گفت: برخی افراد که دلال و واسطه‌گر هستند، تلاش می‌کنند ماده ۲۷ قانون کار (حق سنوات کارگران) را حذف کرده و امنیت شغلی کارگران را به خطر بیندازند.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از قزوین، محمد حمزه‌ای عصر امروز -سه‌شنبه یازدهم اردیبهشت- در مراسم روز جهانی کارگر اظهار کرد: نظام سرمایه‌داری رحم و مروت ندارد و در همین کشورهای غربی مانند شهر لوس‌آنجلس بیش از ۶ هزار بی‌خانمان داریم و کسی آن را مطرح نمی‌کند.

وی اضافه کرد: انقلاب ما ارزشی است و اگر از کارگران و اقشار کم درآمد فاصله بگیریم دچار مشکل می شویم. به نظر می رسد کسانی که به افزایش دستمزد کارگران اشکال می‌گیرند، نگاه تخصصی ندارند و اینکه حداقل دستمزد باید با حفظ کرامت انسانی بتواند یک خانواده چهار نفره را اداره کند، کمترین خواسته است.

معاون خانه کارگر جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه کشورهای توسعه‌یافته که به موضوع کارگری توجه کردند، امروز هم اقتصاد و هم اشتغال پایداری دارند، گفت: ما هم باید در این مسئله جدی باشیم و با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری که فرمودند کارگران باید امنیت شغلی و معیشت مناسب داشته باشند، این وضعیت را بهبود بخشیم.

حمزه‌ای ادامه داد: برخی افرادی که دلال و واسطه‌گر هستند، تلاش می‌کنند ماده ۲۷ قانون کار (حق سنوات کارگران) را حذف کنند و امنیت شغلی کارگران را به خطر بیندازند که باید اذعان کرد بی‌توجهی به دستمزدها امنیت شغلی کارگران را زیر سؤال می‌برد.

وی گفت: حذف ارز ترجیهی با تصویب مجلس منجر به فقر بیشتر کارگران شده است و امروز شاهد گرانی بی‌رویه اجناس و اقلام اساسی هستیم که این وضعیت را ما پیش‌بینی کرده بودیم و به مجلس هم گفتیم، اما نمایندگان بدون نگاه کارشناسی موضوع را تصویب کردند و سن بازنشستگان را بالا بردند و به کارگران آسیب زدند.

معاون دبیرکل خانه کارگر تصریح کرد: در همه دنیا یک مجلس سه‌جانبه کارگری، کارفرمایی و دولتی برای حل مسائل کارگری مذاکره می‌کند، اما در ایران فقط بخش دولتی تصمیم‌گیرنده و تعیین‌کننده است.

حمزه‌ای با یادآوری اینکه کارگران عاشق ولایت و کشورند اما مشکلات جدی دارند، تصریح کرد: با این حال درخواست می‌کنیم همین قانون کار حفظ شده و ماده ۲۷ آن اجرای شود و اگر زمزمه حذف این ماده صحت داشته باشد، باید منتظر تازیانه‌ای دیگر بر پیکر کارگران مظلوم باشیم.

کد خبر 749501